به نقل از «خبرآنلاین»

تنش در روابط پاکستان و هند؛ فرصت جدید ایران در جنوب آسیا؟

تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۸۸۷۸۴

به گزارش خبرآنلاین وزیر دفاع هند اعلام کرد که دهلی برای کشتن هر کسی که پس از تلاش برای حمله تروریستی در هند به پاکستان فرار کند، به این کشور وارد خواهد شد. وزیر دفاع هند همچنین گفت: «اگر تروریست‌ها به پاکستان فرار کنند، ما برای کشتن آنها وارد این کشور می‌شویم».

راجنات سینگ در گفت‌وگویی با شبکه خبری سی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ان.ان گفت: «هند همچنان به دنبال حفظ روابط خوب با کشورهای همسایه است اما اگر کسی به هند بیاید و به دنبال انجام اقدامات تروریستی باشد، ما هم ساکت نمی‌نشینیم».

گفتنی است وزیر دفاع هند بلافاصله پس از آن که روزنامه گاردین گزارشی منتشر کرد مبنی بر اینکه دهلی از سال ۲۰۲۰، ۲۰ نفر تروریست را در داخل خاک پاکستان از پای در آورده است، این مواضع را مطرح کرد. اما مقامات پاکستان در برابر این سخنان وزیر دفاع هند سکوت نکردند و اسلام آباد اظهارات تحریک آمیز وزیر دفاع هند را محکوم کرد.

سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در واکنش به اظهارات وزیر دفاع هند، همسایه شرقی خود را به نقض هنجارهای بین المللی متهم کرد. در بیانیه‌ سخنگوی وزارت خارجه پاکستان آمده است:« اسلام‌آباد همواره تعهد خود را به ارتقای صلح در منطقه نشان داده است اما تمایل جدی پاکستان برای صلح نباید به منزله ضعف آن تعبیر شود زیرا تاریخ بر عزم و توانایی پاکستان برای محافظت و دفاع از خود گواهی می دهد».

در این بیانیه همچنین آمده است: «نظام حاکم بر هند معمولاً به لفاظی‌های نفرت‌آمیز متوسل می‌شود تا احساسات بیش از حد ملی‌گرایانه را دامن بزند و از چنین گفتمانی برای دستاوردهای انتخاباتی بهره‌برداری کند. چنین رفتارهای کوته ‌بینانه و غیرمسئولانه ای نه تنها صلح منطقه‌ای را تضعیف می‌کند، بلکه مانع چشم‌انداز تعامل سازنده در بلندمدت می‌شود».

گفتنی است در ماه های پایانی سال ۱۴۰۲ وزارت خارجه هند در واکنش به حمله نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به مقرهای تروریست‌ها در پاکستان بر موضع هند بر عدم تحمل تروریسم تاکید کرد.

«شری راندیر» سخنگوی وزارت امور خارجه هند درباره حملات ایران به مقرهای تروریست‌های «جیش الظلم» در پاکستان گفت: «این مسئله‌ای بین ایران و پاکستان است. تا جایی که به هند مربوط می‌شود، ما موضع قطعی تحمل صفر در قبال تروریسم داریم. راندیر در ادامه گفت: «ما اقداماتی که کشورها برای دفاع از خود اتخاذ می‌کنند، درک می‌کنیم».

دلایل تیرگی روابط هند و پاکستان

در سال ۱۳۹۷ در یک حمله تروریستی به کاروانی از نظامیان هندی در کشمیر، ۴۰ نفر از پرسنل نظامی این کشور کشته شدند و بسیار از افراد هم آسیب دیدند. جیش محمد، یک گروه تروریستی که پایگاه آن در پاکستان است، مسئولیت این حمله را به عهده گرفت. این حمله در پولواما، در نزدیکی پایتخت ایالتی سریناگار، اتفاق افتاد.

پیش تر نیز هند یکبار دیگر قربانی حملات تروریست های پاکستانی بود. در ۲۶ نوامبر ۲۰۰۸ در بمبئی هندوستان یک رشته حملات همزمان مسلحانه رخ داد که موجب کشته شدن بیش از ۱۶۶ نفر از جمله شش شهروند آمریکایی شد. دستکم ۱۰ منطقه در این شهر مورد حمله واقع شدند. پایانه چاتراپاتی شیواجی، هتل‌های مجلل نظیر هتل تاریخی تاج محل و هتل پنج ستاره اوبروی، یک بیمارستان، یک مرکز یهودیان، یک سینما، یک بار و اداره پلیس و چند مرکز اداری ـ تجاری دیگر از این جمله‌اند. هند معتقد است حافظ سعید، رهبر گروهک تروریستی لشکر طیبه پاکستان مغز متفکر این حادثه بود و از پاکستان خواستار تحویل این فرد به دهلی است. این روحانی افراطی پاکستانی که گویا اسلام آباد تمایل چندانی به تحویلش به دهلی را ندارد در حال حاضر به اتهام تامین مالی تروریسم در پاکستان دوران حبس خود را می‌گذراند. دادگاه ضدتروریسم پاکستان او را در چندین پرونده متهم دانسته و حکم ۳۱ سال زندان را برای او صادر کرده است.

البته در این میان پاکستان نیز هند را به حمایت از گروه تروریستی ارتش آزادی بخش بلوچستان متهم می کند. این گروه یکی از گروه‌های جدایی‌خواه در پاکستان است که برای جداسازی ایالت بلوچستان پاکستان فعالیت می‌کند. ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، توسط ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، بریتانیا و حکومت مرکزی پاکستان یک گروه تروریستی به‌شمار می‌آید.

یکی دیگر از دلایل کدورت بین هند و پاکستان که تاریخچه ای بس دیرینه دارد اختلاف بر سر کشمیر است. در سال ۱۹۴۷ هنگامی که هند و پاکستان از هم جدا شدند بخش های مسلمان نشین به پاکستان و بخش های هندو نشین به هند واگذار شد. کشمیر علی رغم اینکه اکثریت جمعیت آن مسلمان بودند به هند داده شد و به این ترتیب اولین جنگ هند و پاکستان بر سر کشمیر در سال ۱۹۴۷ شکل گرفت. هنگام برقراری آتش بس سال ۱۹۴۹، حدود یک سوم از سرزمین کشمیر - که پاکستان آن را کشمیر آزاد می‌نامد - در تصرف پاکستان باقی ماند و هند نیز در سال ۱۹۵۴ انضمام رسمی بخش تحت کنترل خود - موسوم به جامو و کشمیر - را به خاک خود اعلام کرد. با وجود این آتش بس مسئله کشمیر هنوز یک موضوع تنش آفرین در روابط هند و پاکستان است.

فرصت برای ایران

جنوب آسیا از مناطق بسیار بحران خیز در جهان است و تنش های پاکستان و هند فضای امنیتی این منطقه را بسیار پیچیده کرده است. موضع گیری قدرت های خارجی در میانه رقابت های دهلی و اسلام آباد پای قدرت های فرامنطقه ای را به این منطقه باز کرده است. زمانی شوروی حامی هند و آمریکا متحد پاکستان بود. اما این حمایت ها چندان دوام نیاورد چرا که شوروی فروپاشی شد و روابط پاکستان با آمریکا هم بعد از عملیات نظامی واشنگتن در خاک پاکستان و کشتن بن لادن رو به تیرگی گذاشت. اینک هر دو کشور در صدد هستند تا حمایت کشورهائی مانند ایران و روسیه را به دست بیاورند و این بهترین فرصت برای این کشورهاست تا به نقش آفرینی بیشتر در مناسبات جنوب آسیا اقدام کنند و با پر کردن خلا ناشی از بی اعتمادی نسبت به واشنگتن خود به بازیگر تعیین کننده در این منطقه تبدیل شوند.

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1892043

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: هندوستان پاکستان کشمیر هند و پاکستان وزیر دفاع هند اسلام آباد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۸۸۷۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هزینه فایده سفر رئیس جمهور به پاکستان

محمد حسین بنی اسدی، سرکنسول سابق ایران در لاهور پاکستان و کارشناس مسائل شبه قاره در یادداشتی برای جماران نوشت:

ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان به‌دعوت ‌آقای شهباز شریف نخست وزیر  پاکستان، در راس یک هیئت عالی رتبه سیاسی ، اقتصادی ، امنیتی و فرهنگی و به منظور یک دیدار سه روزه رسمی در تاریخ  سوم اردیبهشت وارد اسلام آباد پایتخت پاکستان شد . ابراهیم رئیسی  پس بازدید از دو شهر بزرگ لاهور و کراچی در تاریخ پنجم اردیبهشت این کشور را به مقصد سریلانکا ترک کرد.

ابراهیم رئیسی در بدو ورود به اسلام آباد از سوی آقای ریاض حسین پیرزاده وزیر مسکن پاکستان مورد استقبال قرار گرفت . رییس جمهور کشورمان در کاخ نخست وزیری مورد استقبال شهباز شریف نخست وزیر قرار گرفت و طی اقامت در اسلام آباد  علاوه بر نخست وزیر با آصف علی زرداری رئیس جمهور ، ایاز صادق رئیس مجلس نمایندگان، یوسف رضا گیلانی رئیس مجلس سنا  و  ژنرال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان دیدار و گفتگو کرد.  

طبعا در این گفتگوها طیف گسترده ای از موضوعات سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی در حوزه‌ دوجانبه، منطقه ای و بین المللی  مورد  گفتگو و تبادل نظر قرار گرفت که  منجر به امضای  هشت فقره سند شامل ٣ توافقنامه و ۵ یادداشت تفاهم مشترک بین ایران و پاکستان به شرح زیر شد : ١. موافقتنامه امنیتی  ٢. موافقتنامه قضایی در امور مدنی و تجاری ٣. موافقتنامه در امور بهداشت دامی ۴. یادداشت تفاهم  ایجاد مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی ۵. یادداشت تفاهم توسعه منابع انسانی پاکستان ۶. یادداشت تفاهم  تبادل فیلم‌های سینمایی ٧. یادداشت تفاهم شناسایی متقابل استاندارد ٨. یادداشت تفاهم همکاری های حقوقی .

سرانجام  این دیدار با صدور یک بیانیه مشترک مرسوم در سفرهای سطح بالا به اتمام رسید و  آقای رئیسی اسلام آباد را به مقصد لاهور و کراچی ترک کرد.

 دیدار رییس جمهور به پاکستان قبل از تنش اخیر  بین ایران و اسرائیل تنظیم شده بود و ارتباطی با تحولات اخیر در آسیای غربی نداشت.گرچه توسط برخی شخصیت‌ها اشاراتی به  اقدام شجاعانه ایران در هدف قرار دادن اسرائیل  شد.

طی این سفر رسانه های پاکستان  در سطح گسترده ای به پوشش خبری پرداختند.  در سفر به لاهور و کراچی نیز مجموعه ای از برنامه‌های عمدتا فرهنگی و دیپلماسی عمومی برای رئیس جمهور و همسرش تدارک دیده شد که انعکاس گسترده ای در ایران  و پاکستان داشت.  در نظام‌های فدرال مانند پاکستان  سروزیر ایالت یا استاندار و وزیران ایالات هیچگونه اختیار مذاکره و تبادل نظر در امور کلان مثل سیاست خارجی، دفاعی، امنیتی و اقتصادی ندارند و صرفا سفر رئیس جمهور به این دو ایالت در چارچوب دیپلماسی عمومی  قابل ارزیابی است .

تبادل سفر و گفتگو های مستمر و مستدام در سطوح عالی بین دو کشور همسایه امری پسندیده و ضروری است مشروط بر اینکه اینگونه سفرها به نتایج ملموس منجر  و  موازین معمول و تشریفاتی در شأن  دو کشور نیز  مراعات شود.   به تعبیری مورد اشتیاق طرفین  و به صورت مرضی الطرفین  صورت گیرد ، در این سفر مواردی احساس می شود که نشان از عدم اشتیاق  طرف پاکستانی می دهد از جمله در حوزه تشریفات و استقبال از رئیس جمهور کشورمان  نوعی عقب گرد نسبت به گذشته احساس می شود .

 به یاد دارم در سفر آقای روحانی به اسلام آباد در سال ۹۵ که شخصا شاهد بودم در همین  فرودگاه‌ شخص نواز شریف نخست وزیر وقت در پایین پلکان هواپیما از آقای حسن روحانی استقبال کرد و به نشانه احترام چند توپ نیز شلیک شد، به هنگام خروج نیز شخص رئیس جمهور آقای  ممنون حسین در فرودگاه  مهمان را بدرقه کرد و طی اقامت کوتاه  آقای حسن روحانی دو مراسم ضیافت نخست وزیر و رئیس جمهور  پاکستان برگزار شد.

 اکنون در این سفر حضور وزیر مسکن پاکستان آقای ریاض حسین پیرزاده  جای پرسش است و در عرف دیپلماتیک  نوعی کاهش مراسم تشریفات سفر تعبیر می شود.

دست آوردهای سفر شامل هشت فقره سند فوق الذکر ، نامگذاری خیابانی به نام ایران ، دکترای افتخاری به رئیس جمهور ، بیانیه مشترک و چند مراسم  فرهنگی و باز دید از چند مکان فرهنگی  برای رییس جمهور و همسرش در مجموع از وزانت و اعتبار در  چنین سطحی  برخوردار نیستند.

 اسناد امضاء شده در این سفر نیز از اهمیت و جایگاه خاصی حکایت  نمی کند،  به ویژه یادداشت تفاهم ها در شأن یک چنین دیدار عالی رتبه نیست و حتی در سفر مدیران میانی نیز قابل حصول بود .

هدف‌گذاری  ده میلیاردی مبادلات تجاری  بین دو کشور نیز  با توجه به تحریم‌های ایران و تاکید پاکستان بر رعایت این تحریم ها  اقدامی حساب شده تلقی نمی شود به ویژه اینکه  طی چند دهه  گذشته دو کشور حتی نتوانسته اند سطح مبادلات خود را به ۵ میلیارد برسانند، حال ناگهان سطح ۱۰ میلیارد دلار را هدف گذاری کرده اند. همزمان با این سفر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بار دیگر پاکستان را تهدید به تحریم کرد و گفت احتمال تحریم کشورهایی که به دنبال همکاری تجاری با ایران هستند وجود دارد.

 مبتکر هدف‌گذاری سطح ده میلیارد دلاری بین دو کشور باید روشن سازد  در حالی که چندین سال است  ایده شعار پنج میلیاردی توسط ایران ناکام مانده،  حال چگونه و با چه ابزاری ده میلیارد دلار هدف‌گذاری شده آنهم با وحود تحریم ها  و ارتباط نداشتن ایران با نهادهای اقتصادی جهان .

صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قبل از سفر رئیس جمهور کلیپی از میزان مبادلات تجاری ایران و پاکستان را با رقم حدود  دو میلیارد دلار صادرات ایران و ۶۷۳ میلیون دلار  صادرات پاکستان به ایران پخش کرد. رئیس جمهور نیز از هدف گذاری ۱۰میلیارد دلاری برای مبادلات تجاری بین دو کشور سخن به میان آورد، این در حالی است که  تحریم های  ایران عملا تجارت مستقیم با پاکستان را مختل کرده است.

 سفر رئیس جمهور به دو شهر بزرگ لاهور و کراچی  بسیار به جا و مناسب ارزیابی می شود ولی باید این نکته را در نظر داشت که مردم پاکستان به طور کلی نسبت به ایران از چنین ابراز احساسات و علاقه ای برخوردارند و لذا نباید آن را محدود  و منحصر به  این سفر آقای رئیسی کرد  . این علاقه پاکستانی‌ها به ایران ریشه در تاریخ ، فرهنگ و پیوندهای مشترک تمدنی دارد که در نتیجه این عوامل و عناصر ، همدردی و همدلی و همراهی مردم پاکستان نسبت به ایران را ایجاد کرده است.

 و اما ارزیابی نهایی از سفر رئیس جمهور به پاکستان:

 تشریفات سطح پایین و دو روز سفر به لاهور و کراچی از نظر برخی  بیانگر آن است که این سفر به اصرار طرف ایرانی صورت گرفته تا آقای رئیسی برای سفر به سریلانکا  مستمسک سفر پاکستان را داشته باشد . پاکستانی‌ها در مراودات با کشورهایی مثل ایران به امتیازات اقتصادی چشم دوخته اند همان انتظاری که از عربستان و سایر کشورهای عربی دارند.  ولی از قرار معلوم نسبت به امتیاز مالی از ایران مایوس شده و از طرف دیگر دندان های ما را شمرده و ذائقه مسئولین را تشخیص داده اند.  از این رو با اظهارات ستایش گونه و مدیحه  سرایی از قدرت و شوکت و عظمت ایران در گذشته و حال  دل ما را خوش کنند.   در این سفر هم برخی چهره ها از ایران به‌عنوان پادشاه جهان اسلام و شیر خاور میانه یاد کردند و البته از اینکه دل ما از عملیات  وعده صادق خنک شده، سخن گفتند. ظاهراً این شگرد پاکستانی‌ها  جواب هم داده و رضایت طرف ایرانی را نیز جلب کرده  است.

 قبل از انقلاب در پاکستان ، ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده‌ ولی طی چهار دهه گذشته به مرور این جایگاه ‌ایران  تقلیل یافته و عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس جای آن را گرفته اند  به طوریکه شهباز شریف اولین سفر خارجی خود را به عربستان اختصاص داد و متعاقب آن،  وزیر خارجه عربستان در صدر یک هیئت  اقتصادی و سیاسی به اسلام آباد سفر کرده و پیرامون چگونگی سرمایه گذاری در پاکستان به مذاکره ‌پرداخت.  قرار است در آینده نزدیک، یک هیئت  شامل شرکتهای عربستانی برای اجرای این تفاهمات به پاکستان  سفر کنند.

پاکستان زمانیکه انتظارات خود از ایران را عملی نمی بیند و از سوی دیگر روابط را در یک فاز بی اعتمادی  و بعضآ چالشی مثل تشکیل گروه زینبیون، موشک‌پرانی و گروههای تجزیه طلب و تروریست می بیند طبیعی است که روی روابط با عربستان تمرکز بیشتری کند و به ایران صرفا نگاه نمایشی برای استفاده داخلی داشته باشد.

 در مجموع سطح تشریفات پایین که پاکستان برای رئیس جمهور قائل شد و اسناد نه چندان مهم امضاء شده و دست آوردهای ناچیز سفر  بیانگر این است که اینگونه سفرها ی تشریفاتی و تجملاتی بیشتر با پیگیری ایران صورت گرفته که وزارت خارجه مدیریت آن را به عهده داشته و احتمالا حوزه سیاسی و اقتصادی وزارت  خارجه بیشتر به خاطر کسب اعتبار سعی در متقاعد کردن عالی ترین مقامات از جمله رئیس جمهور به انجام سفر نموده در حالیکه شأن و جایگاه رئیس جمهور کشور  به مراتب بیش از این است که خرج  اینگونه سفر های تشریفاتی با دست آوردهای اندک شود.

به نظر می رسد حوزه  پاکستان در وزارت خارجه  توجه  ویژه شخص وزیر و سازمانهای  نظارتی به برنامه ریزی های سطحی کسانیکه تجربه لازم را  در امور پاکستان ندارند و با دادن اطلاعات نادرست  تصمیم گیران کلان را دچار اشتباه کرده و اعتبار  کشور را قربانی امیال  اداری و صنفی خود می سازند،  طلب می کند.

روابط با پاکستان برای ایران اهمیت حیاتی دارد  و ایجاب می کند به جای این  سفرهای تشریفاتی با دست آوردهای ناچیز به موارد و مطالب عمیق  و سرنوشت ساز  تامین کننده منافع ملی ایران  تمرکز شود وگرنه فرصتهای موجود از بین می رود  به طوری که ترمیم آنها  در آینده  پر هزینه و ناممکن خواهد بود.